از خوب به عالی: مفهوم خارپشتی

از خوب به عالی: مفهوم خارپشتی

آیزا برلین، در مقاله ی معروف خود به نام “خارپشت و روباه The Hedgehog and the Fox” مردم را به دو گروه تقسیم کرد: خارپشت ها و روباه ها، که برگرفته از این گفته ی یونانی است: “روباه خیلی چیزها می داند، اما خارپشت یک چیز خیلی مهم می داند.”

روباه قادر است راهکارهای پیچیده ی فراوانی ابداع کند و دزدکی به خارپشت حمله کند. او همه روزه به دنبال راه و فرصتی برای شکار خارپشت است. او موجودی زیبا، موذی، چابک، تیزپا و نیرنگ باز است که به نظر می رسد پیروز می شود. اما خارپشت، موجودی بدقواره که مثل اردک راه می رود، روز خود را ساده آغاز می کند و کارش جستجوی غذا و مراقبت از لانه اش است.

وقتی خارپشت از لانه اش بیرون می آید، در فرصتی مناسب روباه به سرعت برق، برای شکار خیز بر می دارد. خارپشت نگاهی به روباه می اندازد و با خود می گوید: “این دوباره پیدایش شد، کِی پس درس می گیرد؟” سپس خودش را تبدیل به یک کره ی پوشیده از خار می کند. روباه سپر دفاعی او را می بیند و دست از نبرد برمی دارد و در حالیکه به دنبال راه جدیدی می گردد، به جنگل برمی گردد.

از این رو، برلین، روباه را افرادی می داند که به طور همزمان روش های مختلفی را دنبال می کنند و جهان را با تمام پیچیدگی هایش نگاه می کنند، هیچ وقت بر روی یک مفهوم و راه حل کلی متمرکز نمی شوند و به طور پراکنده، راه های مختلف را امتحان می کنند، در صورتیکه خارپشت، افرادی هستند که جهان را با تمام پیچیدگی هایش، یک سازمان واحد و ساده می بینند و با یک قاعده و مفهوم ابتدایی همه چیز را یکپارچه و هدایت می کنند.

واضح تر بگویم، خارپشت ها احمق نیستند. درست برعکس. آنها می دانند که اصل بینش عمیق، سادگی است. آنها دید نافذی دارند که به واسطه ی آن می توانند درون پیچیدگی را ببینند و به روش های زیربنایی پی ببرند. خارپشت اصل هر چیز را می بیند و بقیه را نادیده می گیرد.

اما شاید فکر کنید خوب، این صحبت ها چه ارتباطی به فرآیند رهسپار تعالی دارد؟ باید گفت ارتباط زیادی دارد.

بدانیم که: کسانی که شرکت های رهسپار تعالی را ساختند، تا حدی مثل خارپشت ها بودند. آنها با استفاده از سرشت خارپشتی خود، که ما آن را مفهوم خارپشتی نامیدیم، شرکت را به سمت پیشرفته سوق داد. مدیران شرکت های هم تراز هم، بیشتر شبیه روباه بودند، هرگز ویژگی مثبت و شفاف برداشت خارپشتی را بدست نیاوردند و در عوض پراکنده، متفرق و بی ثبات بودند.

(منبع: از خوب به عالی، جیم کالینز)

ادامه ی مقالات “از خوب به عالی” را دنبال کنید…