ویژگیها و تعاریف انواع گوناگون جوّ سازمانی در زیر ارائه گردیده است.
جوّ باز: این جوّ توصیف کنندۀ یک سازمان فعال، پویا و سرزنده است که در جهت دستیابی به اهداف خود و نیز تأمین نیازهای افراد و خشنودی آنان از کار خود، فعال است.
جوّ خودمختار: این جوّ توصیف کنندۀ سازمانی است که در آن رهبر گروه، کنترل اندکی را بر افراد اِعمال میکند، فعالیت رهبری از گروه ناشی میشود، به دلیل ارضا شدن نیازهای اجتماعی افراد، صمیمیت بین افراد و رهبر زیاد است و در عین حال، میزان رضایت یا خشنودی افراد از موفقیت در انجام دادن وظایف شغلی خود، چندان زیاد نیست.
جوّ کنترل شده: این جوّ توصیف کنندۀ سازمانی است که در آن رفتار مدیران غیرشخصی و وظیفهمدار میباشد، نسبت به نیازهای اجتماعی افراد توجه کمتری میشود و صمیمیت بین افراد با توجه به میزان هزینههایی که برای ارضای نیازهای اجتماعی آنان صرف میشود، کاهش یا افزایش پیدا میکند.
جوّ خودمانی: این جوّ نمایشگر سازمانی است که شدیداً شخصی است و نیازهای اجتماعی افراد نیز، تحت کنترل خود آنان، ارضا میگردد. در چنین جوّ سازمانی، توجه نسبت به کنترل اجتماعی برای انجام دادن وظیفه، کم است و به همین دلیل، خشنودی افراد از انجام دادن وظایف شغلی خود اندک است و در نتیجه، صمیمیت بین افراد نیز، چندان فراگیر نمیباشد.
جوّ پدرانه: در چنین جوّی، مدیران فعالیتهای رهبری را از گروه سلب میکنند و میکوشند همۀ فعالیتها را خود انجام دهند. بنابراین، نیازهای اجتماعی افراد کمتر ارضا میشود، رضایت افراد از موفقیت در زمینۀ انجام دادن کارها کم است و صمیمیت بین آنان نیز چندان قابل توجه نیست.
جوّ بسته: این نوع جوّ سازمانی نمایشگر اوضاع و احوال و شرایطی است که سازمان کم تحرک است، افراد نسبت به شغل خود علاقۀ خاصی ندارند، نیازهای اجتماعی و نیازهای مربوط به احساس رضایت افراد از موفقیت در انجام دادن وظایف شغلی ارضا نمیشود و صمیمیت بین اعضا نیز اندک است.
برای خلق جوّ سازمانی مناسب مطلب زیر را بخوانید:
(منبع: روانشناسی صنعتی و سازمانی تألیف دکتر محمود ساعتچی)
به نظر من جو سازمان در عملکرد مثبت آن سازمان بسیار موثره. هرچه جو راحت تر و آزادتر باشه و روابط کارمندان محترمانه و صمیمی و درچهارچوب خاص باشد، افراد انگیزه ی بیشتری برای کارکردن و پیشرفت دارند.
جو سازمانی نشئت گرفته از ساختار و میزان تحکم مدیران و دید آن هاست. مدیرانی که سازمان را تحت اختیار کامل خود می گیرند بازده و میزان رضایت کاری کارمندان پایین تری دارند و جو رئیس و مرئوسی در آن ها کاملا قابل مشاهده است. در مقابل و در بهترین حالت جوی می تواند رضایت تمام کارکنان و مدیران را به همراه داشته باشد که همه در آن صاحب نظر و فکر باشند و تفکر برنده – برنده بین تمام مدیران و کارمندان حاکم و جاری باشد.