مثلث نمایشی بازی های روانی
استیفن کارپمن، یک مثلث ساده و در عین حال موثری را برای تجزیه و تحلیل بازیهای روانی طرح ریزی کرد و آن را مثلث نمایشی نامید. او بر این باور است که هر وقت افراد به بازیهای روانی می پردارند، قدم بر یکی از نقشهای پیش نویس خود می دهند، یعنی «زجردهنده»، «نجات دهنده» و «قربانی» که سه ضلع مثلث را تشکیل می دهند.
«زجردهنده» کسی است که دیگران را تحقیر و سرزنش می کند. از نظر زجردهنده دیگران افرادی دون و غیر خوب هستند.
«نجات دهنده» نیز دیگران را به صورت افرادی دون و غیرخوب می بیند. ولی «نجات دهنده» از سطح بالاتری کمک ارائه می دهد. او بر این باور است: «من بایستی به دیگران کمک کنم زیرا آنها به قدر کافی توان کمک کردن به خود را ندارند.»
در مورد «قربانی»، این خودش است که دون و غیرخوب است. گاهی اوقات شخص «قربانی» به دنبال «زجردهنده ای» می گردد که او را تحقیر کند و دور بیاندازد. و یا اینکه در جستجوی نجات دهنده ای است که به او کمک کند و این باور او را که «من نمی توانم از عهده خودم برآیم، تأیید کند.
هر یک از نقشهای مثلث نمایشی شامل نادیده گرفتن می باشد. هر دوی «زجردهنده» و «نجات دهنده» دیگران را نادیده می گیرند. «زجردهنده» ارزش و مقام دیگران را نادیده می گیرد. «زجردهنده های» افراطی ممکن است حق زندگی کردن و سلامت جسمانی دیگران را نادیده بگیرند. «نجات دهنده» توانایی های دیگران را برای فکر کردن و عمل کردن نادیده میگیرند.
«قربانی» خود را نادیده میگیرد و اگر در جستجوی یک «زجر دهنده» باشد، او با نادیده گرفتن های «زجر دهنده» موافقت می کند و خود را به عنوان کسی که باید طرد و تحقیر شود در نظر میگیرند. «قربانی» که به دنبال یک نجات دهنده می گردد بر این باور است که به کمک های نجات دهنده نیاز دارد تا بتواند بخوبی فکر و عمل کند و یا تصمیم گیری نماید.
یک دقیقه وقت صرف کنید و تمام لغاتی را که توصیف کننده زجر دهنده می باشند بنویسید.
همین کار را برای نجات دهنده و قربانی انجام دهید.
” تمام سه نقش مثلث نمایشی غیر اصیل هستند. وقتی افراد در یکی از این سه نقش هستند، در واکنش به گذشته عمل می کنند تا اینکه به مسائل این زمانی این مکانی پاسخ دهند. آنها روشهای کهنه پیش نویسی را که در کودکی برگزیده اند و یا از والدین خود آموخته اند در پیش می گیرند. برای اینکه غیر اصیل بودن نقشهای مثلث نمایشی را نشان دهیم لغات «زجردهنده»، «نجات دهنده» و «قربانی» را در گیومه قرار می دهیم، اگر این کلمات را بدون گیومه بیاوریم، منظورمان زجر دهنده، نجات دهنده و قربانی در زندگی روزمره است. “
منبع: (تحلیل رفتار متقابل، یان استورات/ون جونز)
ادامه ی مقالات تحلیل رفتار متقابل را دنبال کنید…
دیدگاهتان را بنویسید