شاید من یک شخصیت دشوار در سازمان باشم!

طی تجربه‌‌ی شخصی که در کار داشتم، گاهی اوقات از معاشرت با بعضی از همکاران ناراحت بودم. یا شاید خودم ناآگاهانه موجب ناراحتی آن‌ها می‌شدم. در هر دو صورت این رابطه‌ی ناسالم از پیشرفت کار جلوگیری می‌کرد خصوصاً اگر به طور مستقیم همکاری ما به هم گره خورده بود.

این موضوع می‌گذشت و من کم و بیش راهکاری برای مقابله با این وضع پیدا می‌کردم اما شرایط به گونه‌ای بود که محیط کار را از نظر روانی سالم نمی‌دیدم. تا اینکه در کتاب روان‌شناسی کار تألیف پروفسور محمود ساعتچی به موضوعی تحت عنوان شخصیت‌های دشوار برخوردم. حتماً همگی تجربه‌ی مواجهه با چنین افرادی را داشتیم یا خودمان به طور ناآگاهانه این چنین رفتار کرده‌ایم.

شناسایی نقاط ضعف و مواجهه‌ی صادقانه با آن‌ها بی شک قدمی برای پیشرفت ما خواهد بود. این را نیز بدانیم که خیلی از این رفتارها یا احساسات می‌تواند طبیعی باشد و هیچکدام از ما نمی‌توانیم ادعا کنیم که هیچوقت دچار چنین چالش‌هایی نشده‌ایم. بنابراین با دید باز و مقاومت کم مطالعه کنیم تا نتیجه بگیریم.

چند نمونه از شخصیت‌های دشوار در سازمان:

شخصیت‌های همه‌چیزدان: فکر می‌کنند در همۀ زمینه‌ها، متخصص هستند. از ویژگی‌های دیگر چنین شخصیت‌هایی، متکبر و پرافاده بودن است. دربارۀ هر موضوعی عقیده‌ای را ابراز می‌کنند و در مواردی هم که اشتباه می‌کنند، اشتباه خود را قبول ندارند یا حالت تدافعی به خود می‌گیرند.

شخصیت‌های منفعل: چهرۀ آنان سرد و بی احساس است، نگاه‌های خیره و بی‌تفاوت دارند و از اختلاف نظر و مناقشه یا چالش، به هر قیمتی که شده، اجتناب می‌ورزند و هرگز عقیده و نظری را ابراز نمی‌کنند.

شخصیت‌های مستبد: قلدری می‌کنند، حتی اگر لازم باشد، با چرب زبانی دیگران را وادار به کارهایی می‌کنند که ممکن است در نهایت به سود خود آنان تمام شود، به سادگی به دیگران توهین می‌کنند، متوقع هستند و انتقاد آنان از دیگران، همراه با قساوت و بی رحمی است.

شخصیت‌های بله‌گو: با هر پیشنهادی موافق هستند، قول انجام دادن هر کاری را می‌دهند، ولی به ندرت به قولی که داده‌اند، عمل می‌کنند. هرچند همیشه از بابت قصور خود عذرخواهی می‌کنند، ولی شما نمی‌توانید اطمینان داشته باشید که قولی را که می‌دهند، انجام خواهند داد.

شخصیت‌های نه‌گو: منفی باف و بدبین هستند، کمتر از خود انعطاف نشان می‌دهند و غالباً برای سازمان محل کار خود، مشکل‌ساز هستند.

شخصیت‌های شاکی: هر اقدامی که شما انجام می‌دهید، از نظر آنان نقصی دارد، بیشتر اوقات از اوضاع و احوال و زمین و زمان شکایت می‌کنند و در مقابل، برای تغییر اوضاع و احوال در جهت صحیح، اقدامی انجام نمی‌دهند. هرچند ممکن است درست هم بگویند، ولی چون همیشه منفی‌گرا هستند و عیب‌جویی می‌کنند، دیگران از آنان دوری می‌جویند.

شخصیت‌های حسود: تاب تحمل رشد و پیشرفت هیچ یک از همکاران خود را ندارند، اگر متوجه شوند یکی از همکاران آنان مورد توجه قرار گرفته است، به روش مستقیم یا غیرمستقیم می‌کوشند وی را در نزد دیگران حقیر نمایند، ضمناً این افراد غالباً به گونه‌ای رفتار می‌کنند که هرگز شما متوجه حسد و گاه کینه‌ورزی آنان نشوید.

در ادامه به راهکارهای مقابله‌ای و پیشنهادی شما بیشتر خواهیم پرداخت.