فرهنگ سازمانی چیست؟

پیش از این مطالبی در حوزه فرهنگ سازمانی منتشر کردیم اما شاید هنوز در مفهوم آن اتفاق نظر مشخصی نداشته باشیم.

 برخی از مدیران فکر می‌کنند فرهنگ سازمانی صرفاً ((شیوه‌ای است که کارها در جایی صورت می‌پذیرد)). در حالی که دیگر مدیران معتقدند فرهنگ سازمانی بسیار پیچیده‌تر است و ((مجموعه‌ای است از ارزش‌ها، باورها و پیش فرض‌های مشترکی که همه را در یک جهت هدایت می‌کند)). تعبیر و تفسیر فرهنگ هرچه باشد بیشتر مدیران توافق دارند هنگامی که اعضای سازمان نسبت به فرهنگ سازمان آگاهی دارند، کنترل‌های رسمی کمتری ضرورت می‌یابد.

فرهنگ سازمانی پیش‌فرض‌های بنیادی دربارۀ ارزش‌ها، باورها، هنجارها و نمادها است که به عضویت سازمان معنی می‌بخشد و به طور جمعی مورد قبول گروهی به عنوان راهنمای رفتارهای مورد انتظار است.

آدمی می‌تواند فرهنگ سازمانی را به عنوان دی اِن اِی سازمان تلقی کند که از چشم نامسلح پوشیده است و با این همه چهارچوب شناختی نیرومندی را که در سازمان رخ می‌دهد شکل می‌دهد.

در ریشۀ هر فرهنگ سازمانی مجموعه‌ای از ویژگی‌های محوری قرار دارد که اعضای سازمان به طور جمعی برای آن‌ها ارزش قائل‌اند.

برخی از این ویژگی‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند. نخست سازمان‌ها از منظر حساسیت نسبت به نیازهای مشتریان و کارکنان متفاوت‌اند؛ برای مثال سال‌ها پیش فرهنگ سازمانی شرکت پست آمریکا(UPS) نسبت به نیازهای مشتریانش نسبتاً خشک و بدون انعطاف بود، اما امروزه فرهنگ سازمانی ارزش زیادی برای خدمت به مشتری و جلب رضایت آن قائل است.

دوم اینکه سازمان‌ها از نظر علاقه به داشتن کارکنان خوش فکر با هم متفاوت‌اند. کارکنان شرکت((والت دیسنی)) دورۀ توجیهی طولانی را می‌گذرانند تا مطمئن شوند کارکنان به طور دقیق فهمیده‌اند به میهمانان چه بگویند و چگونه با آنان رفتار کنند.

سوم اینکه سازمان‌ها از منظر ارزش قائل شدن برای قبول مخاطره با هم متفاوت‌اند؛ برای مثال بانک آمریکا بسیار محافظه کار است و فقط سرمایه‌گذاری‌هایی که سریع‌ترین بازگشت را دارند صورت می‌دهد، ولی خریداران در شرکت با مسئولیت محدود به سرمایه‌گذاری‌های بسیار مطمئن تشویق نمی‌شوند.

چهارم سازمان‌ها از نظر باز بودن نسبت به گزینه‌های ارتباطی متفاوت‌اند. در برخی از سازمان‌های جدیدتر از کارکنان انتظار می‌رود آزادانه تصمیم بگیرند و با هرکسی برای انجام دادن کار ارتباط برقرار کنند.

(منبع: فرهنگ سازمانی دکتر علی رضائیان)