شیوه‌های مصاحبۀ استخدامی

شیوه‌های مصاحبۀ استخدامی

مصاحبه برای گزینش افراد، انواع مختلفی دارد که مهمترین آن عبارتند از:

۱.مصاحبۀ غیرهدایتی:

در این نوع مصاحبه، هیچ چارچوب ویژه‌ای برای اجرای مصاحبه، وجود ندارد. مصاحبه‌گر مختار است موضوع بحث را به هر سویی بکشاند و سؤالاتی را در جلسه مطرح سازد که صلاح می‌داند. در این شیوه، مصاحبه‌گر نکات مورد نظر را به تشخیص خود، انتخاب می‌نماید.

۲.مصاحبۀ ساختاری:

در این نوع مصاحبه، همانند مصاحبه‌های الگودار، سؤالات از قبل تعیین می‌شوند و پرسش‌ها نیز بیشتر دربارۀ شغل و حرفۀ فرد می‌باشند. در این نوع مصاحبه، پاسخ‌های قابل قبول شناسایی شده و از اعتبار بیشتری برخوردار خواهند بود.

۳.مصاحبه‌های مرحله‌ای:

در این نوع مصاحبه، چند نفر مصاحبه‌گر وجود دارد که هرکدام بر اساس نظرات خود پرسش‌هایی از مصاحبه شونده می‌پرسند. شکل رسمی‌تر این مصاحبه، مصاحبۀ چند مرحله‌ای می‌باشد. متقاضی شغل توسط افراد متعددی مصاحبه می‌شود و هر مصاحبه‌گر نیز بر اساس یک فرم استاندارد، متقاضی را مورد ارزشیابی قرار می‌دهد و با توجه به مجموع نمرات به دست آمده، تصمیم‌گیری می‌شود.

۴.مصاحبۀ گروهی:

در این شیوه، متقاضی شغل توسط گروهی مصاحبه‌گر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این روش مصاحبه‌گران مختارند براساس پاسخ‌های افراد مصاحبه شونده، سؤالات جدیدی را مطرح نمایند. بنابراین، می‌توان پاسخ‌های عمیق‌تر و پرمعنی‌تری نسبت به مصاحبه‌های یک نفره، به دست آورد. نوع دیگر این روش، مصاحبۀ دسته جمعی به صورت همزمان با متقاضیان شغل می‌باشد. در این شیوه، مصاحبه‌گر مسئله‌ای را مطرح می‌کند و از مصاحبه‌شوندگان می‌خواهد که آن مشکل را حل کنند. مصاحبه‌کنندگان خود را کنار می‌کشند و می‌خواهند بدانند کدام داوطلب می‌تواند در عمل، رهبری گروه داوطلبان را عهده‌دار گردد.

۵.مصاحبه تحت فشار:

معمولاً توصیه می‌گردد که در هنگام مصاحبه، با ایجاد جوی مناسب، اضطراب و نگرانی مصاحبه‌شونده کاهش داده شود. ولی در نوعی از مصاحبه که به مصاحبۀ تحت فشار معروف است، عمداً وضعیت دشواری را برای فرد مصاحبه‌شونده به وجود می‌آورند تا میزان تحمل وی و چگونگی عکس‌العمل او را در مقابل فشار روانی و گاه جسمی، بسنجند. برای مثال، ممکن است مصاحبه کننده ناگهان مصاحبه‌ای را که در جوی دوستانه انجام می‌گیرد قطع کند و به مصاحبه شونده بگوید که “حایز شرایط نیست”، “نمی‌توان او را استخدام کرد” و “ادامۀ مصاحبه بی‌فایده است”. ماهیت مشاغلی که کارجویان با استفاده از روش مصاحبۀ تحت فشار انتخاب می‌شوند چنان است که در آن‌ها حفظ آرامش متصدی شغل تحت فشار کار، بسیار مهم است. در مصاحبۀ تحت فشار، می‌توان کارجو را عمداً آزار داد یا پریشان و دلسرد کرد تا واکنش‌های وی، آشکار شود.

(منبع: روان‌شناسی کار تألیف پروفسور محمود ساعتچی)