نظریات اساسی تحلیل رفتار متقابل

نظریات اساسی تحلیل رفتار متقابل

پایه و اساس نظریه تحلیل رفتار متقابل مبتنی بر چند نظریه کلیدی است، که این نظریات تحلیل رفتار متقابل را از سایر دیدگاههای روانشناسی متمایز می سازند. در مقالات آینده ما تمامی جزئیات این نظریات را مورد بررسی قرار داده و آنها را با مثالهایی روشن می سازیم. ابتدا آنها را بطور خلاصه بیان نموده و به شما پیشنهاد میکنیم که این بخش ها را به سادگی بخوانید تا با اصطلاحات و نظریات کلی آشنا شوید.

الگوی حالات نفسانی«والد» – «بالغ» – «کودک»

اساسی ترین نظریه تحلیل رفتار متقابل الگوی حالات نفسانی است. یک حالت نفسانی مجموعه ای از رفتارها، افکار و احساسهای مربوط بهم است که به وسیله آن، بخشی از شخصیت، خود را در یک زمان بخصوص نمایان می سازد.

این الگو سه حالت نفسانی متفاوت و مجزا را تصویر می کند.

اگر رفتار، افکار و احساسهای من در واکنش به مسائل این زمانی این مکانی باشد و از تمام منابع توانائی هایم به عنوان یک فرد بزرگسال بهره گیرم، در حالت نفسانی «بالغ» خود قرار دارم.

زمانهایی ممکن است که رفتار، افکار و احساسهای من درست شبیه یکی از والدینم و یا کسانی که جانشین آنها بودند باشد، در این صورت من در حالت نفسانی «والد» خود قرار دارم.

گاهی نیز ممکن است رفتار، افکار و احساسهایم درست مانند زمانی باشد که کودکی بودم، در این صورت در حالت نفسانی «کودک» خود قرار دارم.

به گیومه اطراف لغات توجه کنید. هرگاه منظورمان حالات نفسانی باشد، از آنها استفاده می کنیم («والد»، «بالغ»، «کودک») زمانی که این لغات بدون گیومه باشند، منظورمان از والد، بالغ وکودک اشخاص واقعی هستند.

الگوی حالات نفسانی اغلب با و – ب – ک یعنی سه حرف اولیه «والد»، «بالغ» و «کودک»، مشخص می شود.

هرگاه الگوی حالات نفسانی را برای درک جنبه های مختلف شخصیت بکار بریم، تحلیل ساختاری انجام داده ایم.

روابط متقابل، نوازش، سازماندهی زمان

اگر من با شما ارتباط برقرار کنم، می توانم از هر یک از سه حالات نفسانی خود که انتخاب می کنم شما را مورد خطاب قرار دهم و شما نیز می توانید با هر یک از حالات نفسانی خود پاسخ دهید. این تبادل ارتباطی یک رابطه متقابل نامیده می شود.

به کارگیری الگوی حالت نفسانی به منظور تحلیل رشته هایی از روابط متقابل، تحلیل رفتار متقابل خاص و مناسب نامیده می شود. لغت خاص و مناسب به این منظور اضافه شده است که در رابطه با بخشی از تحلیل رفتار متقابل به صورت خاص بحث می کند تا اینکه تحلیل رفتار متقابل را به شکل کلی مورد بررسی قرار دهد.

زمانی که من و شما در یک رابطه متقابل قرار میگیریم، من با علائم رفتاری خاص خودم حضور شما را درک می کنم و شما نیز با علائم رفتاری خود حضور مرا درک می کنید. به زبان تحلیل رفتار متقابل هر نوع عملی که درک حضور دیگری در آن وجود داشته باشد نوازش نامیده میشود. انسانها برای اینکه بتوانند حالت خوب روحی، روانی و جسمی خود را حفظ کنند نیاز به نوازش دارند.

وقتی که افراد به صورت گروهی یا دو نفری با یکدیگر در رابطه ی متقابل قرار می گیرند، اوقات خود را به شکلهای مختلف و خاص که می تواند تقسیم بندی و تحلیل گردد میگذرانند. این همان چیزی است که ما تحلیل «سازماندهی زمان» می نامیم.

منبع: (تحلیل رفتار متقابل، یان استورات/ون جونز)

ادامه ی مقالات تحلیل رفتار متقابل را دنبال کنید…