فیلتر نوازشی در رفتار متقابل

 فیلتر نوازشی در رفتار متقابل

هنگامی که یک نفر نوازشی را می گیرد که در خور بهره نوازشی از پیش تعیین شده او نیست، احتمال می رود که این شخص چنین نوازشهایی را انکار و یا تحقیر کند. ما می گوییم که او نوازشها را نادیده میگیرد و یا آنها را از فیلتر نوازشی خود عبور نمی دهد. در این زمان ممکن است متوجه ناهمخوانی و ناهماهنگی در نحوه گرفتن نوازش او بشوید:

به عنوان مثال، ممکن است صمیمانه به شما بگویم: «من افکار روشن و روان شما را در تهیه این گزارش تمجید می کنم.» و لیکن فرض کنید وقتی که کودک بودید تصمیم گرفتید: «من قشنگ و خوش اخلاق هستم و لیکن نحوه فکر کردنم تعریفی نداره.» نوازش من با بهره نوازشی از پیش تعیین شده شما هماهنگی ندارد. در حالی که نوازش مرا می شنوید، ممکن است بگویید «متشکرم» ولی در عین حال بینی خود را بالا می کشید و لب و لوچه می آیید درست مثل این که چیز بدمزه ای میخورید. یک راه متداول دیگر نادیده گرفتن و یا تحقیر نوازشها، نخودی خندیدن است: «متشکرم، ها، ها!»

چنین به نظر می رسد که هر یک از ما فیلتری نوازشی بین خودمان و نوازشهایی که به سمت ما می آید داریم. ما نوازشها را به طوری انتخابی از این فیلتر رد می کنیم، یعنی به نوازشهایی که با بهره نوازشی از پیش تعیین شده ما متناسب است، اجازه ورود میدهیم و به آنهایی که متناسب نیستند اجازه ورود نمی دهیم. در عوض بهره نوازشی ما تصویری را که فعلا از خودمان داریم، حفظ می کند.

بعضی افراد در دوران کودکی تصمیم میگیرند که نوازشهای مثبت، خیلی نادر و یا نامطمئن هستند، بنابراین برای زنده نگهداشتن خود به دنبال نوازشهای منفی هستند.

در دوران بزرگسالی هم این کار را ادامه می دهند. به این ترتیب که نوازشهای مثبت را از فیلتر خود رد نمی کنند و نوازشهای منفی می گیرند. این گونه افراد به آب باریکه ای قانع هستند و اگر تعریفی از آنها بشود ممکن است آن را ناچیز و بی اهمیت بشمارند.

• «من از موی تو خوشم میاد.»
• «نه بابا مجبورم هی بشورمش.»

افرادی که بخصوص دوران کودکی دردناکی را پشت سرگذاشته اند ممکن است تصمیم بگیرند که پذیرفتن هر نوع نوازشی با ناامنی همراه است. این افراد یک فیلتر نوازشی مسدود را در خود نگه می دارند که هیچگونه نوازشی از آن عبور نمی کند. با انجام این عمل، آنها امنیت کودک درون خود را حفظ می کنند، ولی در عوض خود را از نوازشهایی که در دوران بزرگسالی برایشان امنیت به بار می آورد محروم می کنند. اگر این افراد نتوانند فیلتر نوازشی خود را باز کنند، به احتمال قوی منزوی و افسرده خواهند شد.

منبع: (تحلیل رفتار متقابل، یان استورات/ون جونز)

ادامه ی مقالات تحلیل رفتار متقابل را دنبال کنید…