تشخیص حالات نفسانی و رفتاری

تشخیص حالات نفسانی

اریک برن برای تشخیص حالات نفسانی چهار روش را ارائه داده است که از این قرارند:

• تشخیص رفتاری
• تشخیص رفتارهای اجتماعی
• تشخیص بر مبنای سابقه و شرح حال
• تشخیص پدیدار شناختی

برن تاکید داشت بهترین راه این است که بیش از یکی از این روشها در آن واحد مورد استفاده قرار گیرند، یعنی برای تشخیص کامل و دقیق، هر چهار روش فوق، به ترتیبی که در بالا ذکر شده است، باید مورد استفاده قرار گیرند. تشخیص رفتاری از هر چهار روش فوق مهمتر است.

سه تشخیص دیگر این تشخیص را مورد بررسی مجدد قرار می دهند.

تشخیص رفتاری

در تشخیص رفتاری، شما با مشاهده رفتار شخص، قضاوت می کنید که در کدام یک از حالات نفسانی خود قرار دارد. به این ترتیب می توانید این چیزها را ببینید یا بشنوید:

• کلمات
• لحن صدا
• ژستها و حرکات بدنی
• طرز قرار گرفتن، ایستادن و راه رفتن
• حالات چهره

شما می توانید حالات نفسانی کنشی را با مشاهده برخی از اینها در آن واحد تشخیص دهید. آیا این نشانه ها با یکدیگر هماهنگی دارند؟ به عنوان مثال، مرا در نظر بگیرید که صاف و مستقیم روی صندلی نشسته ام، و بدنم حول یک خط عمودی به صورتی صاف و متعادل قرار گرفته است. هر دو پایم روی زمین محکم قرار دارد. از این وضعیت بدنی، اولین قضاوت شما این خواهد بود که من رفتاری «بالغانه» دارم.

شما به صورت من مینگرید و می بینید که در نگاهم دقت و آرامش موج می زند و آرامش عضلانی را در چهره ام مشاهده می کنید. همچنانکه شروع به صحبت می کنم شما لحن صدای آرام و ملایم مرا می شنوید. اینک شما نشانه های هماهنگی از حالات بدنی و لحن صدا را در دست دارید که میتوانید تشخیص رفتاری وضعیت «بالغ» را بدهید.

هیچ نشانه ای به تنهایی کافی نیست. شاید من نشسته ام و درباره الگوی حالات نفسانی بحث می کنم. اگر آنچه را که من می گویم یادداشت کنید خیلی «بالغانه» به نظر می رسد. لیکن اگر به من نگاه کنید متوجه می شوید که من وضعیت پاهای خود را تغییر داده ام به صورتی که برای راحتی بیشتر یک پا را روی پای دیگر گذاشته ام. سرم را به یک طرف خم کرده ام و انگشتان دست چپم با دسته صندلی بازی میکند. این نشانه ها از ژستها و حالات بدنی من به شما میگوید علیرغم لغاتی که «بالغانه» به نظر می رسند، به احتمال قوی در حالت نفسانی «کودک مطیع و سازگار» خود قرار دارم.

منبع: (تحلیل رفتار متقابل، یان استورات/ون جونز)

ادامه ی مقالات تحلیل رفتار متقابل را دنبال کنید…