بازدارنده ها در تحلیل رفتار متقابل :تعلق نداشته باش و نزدیک‌نشو

بازدارنده ها در تحلیل رفتار متقابل :تعلق نداشته باش و نزدیک نشو

• تعلق نداشته باش

“پاندیت نهرو” سیاستمدار هندی، اینطور میگفت: «زمانی که در بین اروپایی ها هستم احساس میکنم هندی هستم و زمانی که در بین هندیها هستم احساس میکنم اروپایی هستم.» احتمال دارد که نهرو پیام بازدارنده “تعلق نداشته باش” را از والدینش دریافت کرده باشد. شخصی که پیام تعلق نداشته باش را پذیرفته باشد در جمع احساس غربت میکند و بنابراین در نظر دیگران تنها و یا غیر اجتماعی جلوه می کند.

این پیام ممکن است بوسیله والدینی منتقل شود که به طور دائم به فرزند خود می گویند «تو با بقیه بچه ها فرق داری و تافته جدا بافته هستی»، «تو خجالتی هستی» یا «تو کج خلق و ناسازگار هستی» و یا والدین ممکن است این پیام بازدارنده را در صورت ناتوانی خودشان در برقراری روابط اجتماعی به فرزندان خود بیاموزند. این پیام ممکن است یا به صورت سپر بلا کردن فرزند و یا با گفتن مداوم اینکه او خیلی خاص و متفاوت از دیگران (تافته جدا بافته) است، منتقل شود.

• نزدیک نشو

پیام بازدارنده نزدیک نشو ممکن است در مورد نزدیکی جسمانی باشد. در این صورت، این پیام از والدینی الگوبرداری می شود که به ندرت یکدیگر و یا فرزندشان را لمس می کنند. افزون بر این، این پیام می تواند به این صورت هم باشد «از نظر عاطفی نزدیک نشو.»

این شکل پیام ممکن است در خانواده هایی که هرگز از احساسهای خود با هم صحبت نمی کنند، از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. یک کودک ممکن است پیام نزدیک نشو را به عنوان واکنشی در مقابل فاصله ی جسمانی مداوم والدینش، به خود بدهد. او ممکن است بارها و بارها بخواهد خود را به آنها نزدیک کند ولی پاسخی دریافت نکند. نهایتا ممکن است تصمیم بگیرد که تلاش و کاوش او برای نزدیک شدن ارزش درد طرد شدن و ناپذیرفته شدن را ندارد.

گونه دیگری از پیام نزدیک نشو به این شکل است «به کسی اطمینان نکن.» این پیام گاهی اوقات به وسیله کودکی دریافت می شود که والدین یا یکی از والدین او ناگهان خانه را ترک کرده و یا فوت می کنند. از آنجائیکه کودک قادر نیست دلیل واقعی غیبت والدینش را بفهمد به این نتیجه می رسد: «هرگز به کسی اطمینان نخواهم کرد، حتی اگر به آنها احتیاج داشته باشم.» 

شخص بزرگسالی که چنین پیامهایی با خود دارد ممکن است دائم نسبت به افرادی که با آنها ارتباط برقرار میکند سو ظن داشته باشد. حتی اگر آنها او را به گرمی بپذیرند، باز در پی یافتن نشانه هایی از طردشدگی خواهد بود. اگر شخص مقابل از طرد کردن او اجتناب کند، او ممکن است «رابطه را به منظور تخریب بیازماید» و سپس بگوید: «من که بهت گفته بودم!»

منبع: (تحلیل رفتار متقابل، یان استورات/ون جونز)

ادامه ی مقالات تحلیل رفتار متقابل را دنبال کنید…