آسیب شناسی ساختاری: آلودگی

آسیب شناسی ساختاری

تاکنون به این نتیجه رسیده ایم که می توان محتوای یک حالت نفسانی را با وضوح از یک حالت نفسانی دیگر تمیز و تشخیص داد و همچنین به این نتیجه رسیده ایم که افراد می توانند با اراده خود از یک حالت نفسانی به حالت نفسانی دیگر تغییر وضعیت دهند. 

اما اگر محتوای دو حالت نفسانی با یکدیگر ادغام شوند، یا اینکه شخصی نتواند وارد حالت نفسانی خاصی شود و یا از آن خارج شود چه پیش خواهد آمد؟ اریک برن این دو وضعیت را آلودگی و حذف یا بیرون راندن نامیده است. این دو با یکدیگر تحت عنوان آسیب شناسی ساختاری قرار میگیرند.

آلودگی

بسیاری اوقات من بخشی از محتوای حالات نفسانی «کودک» یا «والد» را با محتوای «بالغ» خود اشتباه می کنم. مادامی که چنین اتفاقی می افتد گفته می شود که «بالغ» من آلودگی دارد.

الف – آلودگی به والد                         ب – آلودگی به کودک                      ج – آلودگی دو طرفه

نمودار آلودگی

مانند این است که یک حالت نفسانی وارد محدوده حالت نفسانی دیگری می شود. در نمودار حالات نفسانی، ما دایره ها را طوری رسم میکنیم که با یکدیگر تداخل داشته باشند.

قسمتی که فصل مشترک است نشانگر آلودگی است.

شکل بالا، قسمت الف نشاندهنده تداخل محتوای «والد» به «بالغ» است که آلودگی به «والد» نامیده می شود و قسمت ب آلودگی به «کودک» و قسمت ج آلودگی هر دو بخش «والد و کودک» به «بالغ» را نشان می دهد.

آلودگی به «والد»

زمانی که پیامهای «والد» را با واقعیات «بالغی» اشتباه کنم، آلودگی به والد دارم. اینها باورهای کسب شده ای هستند که به عنوان واقعیات تلقی می شوند. برن، این حالت را تعصب و پیش داوری نامید. به عنوان مثال:

• «همه اسکاتلندی ها خسیس هستند»
• «با سیاهپوستان همه بیکاره هستند»
• «سفیدها از شما بهره کشی می کنند»
• «این دنیا جای بدی است»
• «به کسی نمی توان اعتماد کرد»
• «عدد ۱۳ نحس است»

اگر بر این باور باشم که چنین بیاناتی بیانگر واقعیت است من در آلودگی بسر می برم.

وقتی که شخصی درباره خودش صحبت می کند و به جای کلمه «من» از کلمه «شما» استفاده می کند، احتمال دارد که محتوای گفته های بعدی او آلودگی به «والد» داشته باشد. به عنوان مثال، “مج” از زندگی خود صحبت می کند:

خوب، شما از آن دسته آدمهایی هستید که باور دارید هر چه پیش آید خوش آید. اینطور نیست؟ و شما نمی گذارید دیگران احساسات شما را ببینند. امکان دارد که مج این دو شعار را از والدین خود آموخته باشد و احتمالا، والدین او بر این باور بودند که این بیانات نشانگر واقعیت هستند.

منبع: (تحلیل رفتار متقابل، یان استورات/ون جونز)

ادامه ی مقالات تحلیل رفتار متقابل را دنبال کنید…